FAQ Nieuwe KB's Verpleegkundig Specialist

Hoe zou je portfolio eruit kunnen zien als verpleegkundig specialist? Wat hou je hiervoor bij?

Het portfolio moet minstens het bewijs van de permanente vorming en de praktijkuren bevatten. Verdere modaliteiten zijn echter nog niet vastgelegd door de erkenningscommissie die zich zal buigen over de VS-dossiers. De BVVS werkt momenteel aan de ontwikkeling van een sjabloon of een kapstok in Microsoft Excel® dewelke verpleegkundig specialisten kunnen gebruiken ter ondersteuning van de opmaak van hun portfolio. Momenteel wordt ook geëxploreerd welke andere platformen er zijn die zich lenen tot het levenslang bijhouden van je portfolio (bv. Medbook). Het is verstandig om reeds nu al alles goed te documenteren en bij te houden (bv. werkervaring, gevolgde opleidingen, bijgewoonde congressen, presentaties, onderwijsactiviteiten, lidmaatschappen, onderzoeksprojecten, publicaties, klinische ervaring en praktijkuren).

 

Hoe kan je je klinische activiteiten aantonen in je portfolio?

In je portfolio kan je aangeven hoeveel jaren werkervaring je hebt en aan welk tewerkstellingspercentage. Beschrijf de specifieke klinische activiteiten die je uitvoert, inclusief de frequentie (bv. dagelijks of wekelijks) en context waarin je deze handelingen verricht. Vermeld ook eventuele protocollen of richtlijnen die je volgt. Zorg ervoor dat je alle relevante diploma’s, certificaten en bewijsstukken van bijscholing en trainingen m.b.t. de klinische activiteiten opneemt. Training on the job is eveneens waardevol om op te nemen. Verzamel en documenteer feedback van collega’s en supervisors. Positieve evaluaties en aanbevelingen kunnen je portfolio versterken.

 

Welke activiteiten mag een verpleegkundig specialist uitvoeren?

Afhankelijk van de zorgsetting of het specialisatiedomein waarin de VS actief is, kan hij of zij de volgende (bijkomende) activiteiten uitvoeren in het kader van de opvolging van een patiënt:

  • beslissingen nemen en handelingen verrichten inzake medische diagnostiek, medische behandeling en opvolging van de totaalzorg van de patiënt na een primair door de arts gestelde diagnose en behandeling
  • ​doorverwijzen van patiënten naar andere gezondheidszorgbeoefenaars
  • voorschrijven van geneesmiddelen en gezondheidsproducten
  • opstellen van medische attesten
  • ​beslissingen nemen inzake opname en -ontslagplanning

De verpleegkundig specialist kan de klinische activiteiten en medische handelingen autonoom uitoefenen in de zorgcontext of het specialisatiedomein waarin hij of zij actief is, onder voorbehoud van de volgende beperkingen:

  • het betreft routinematige klinische activiteiten of routinematige medische handelingen
  • het betreft klinische activiteiten of medische handelingen van een beperkte medische complexiteit zoals omschreven in de interprofessionele samenwerkingsovereenkomst (IPSO)
  • het betreft klinische activiteiten of medische handelingen waarvan de risico's te overzien zijn. Deze risico's worden omschreven aan de hand van waarschuwingscriteria die nader worden omschreven in de interprofessionele samenwerkingsovereenkomst.

 

Deze activiteiten zijn afhankelijk van een duidelijke en geformaliseerde interprofessionele samenwerkingsovereenkomst tussen de verpleegkundig specialist en de arts. Deze IPSO dient periodiek geëvalueerd en bijgestuurd te worden.

 

 

Wat zijn routinematige activiteiten/handelingen?

Dit zijn klinische activiteiten en/of medische handelingen die volgens een bepaalde routine of gewoonte worden uitgeoefend. Hierbij moet rekening worden gehouden met de context waarbinnen de klinische activiteiten en/of medische handelingen worden uitgeoefend.

 

Wie moet de interprofessionele samenwerkingsovereenkomst (IPSO) afsluiten?

Deze overeenkomst dient te worden opgemaakt met de zorgverleners betrokken bij de medische handelingen en activiteiten waarover er afspraken gemaakt moeten worden. In de meeste gevallen zullen dit de betrokken artsen zijn, de verpleegkundig specialist(en) maar evenzeer de leidinggevende(n) en/of de verantwoordelijken van het team/organisatie. Tenslotte stelt het KB dat ook de werkgever betrokken partij is in de opmaak van een IPSO, dit met het oog op het bewaken van de verantwoordelijkheden, arbeidsrelatie en aansprakelijkheid.

 

Is een interprofessioneel afsprakenkader van toepassing voor onbepaalde duur of zal een verplichte revisie/hervalidatie een voorwaarde worden?

Een interprofessionele samenwerkingsovereenkomst zal periodiek moeten worden gerevalueerd. De termijn hiervoor is niet vastgelegd in de nieuwe wetgeving en zal wellicht afhankelijk zijn van verschillende factoren (bv. werkcontext die wijzigt, leercurve van de VS, wensen van de werkgever).

 

Moeten alle VS rollen opgenomen worden in een IPSO?

Neen, de klinische rol staat centraal in een IPSO. Andere rollen moeten visibel zijn maar bij voorkeur via andere kanalen (portfolio, functiebeschrijving). Ook worden de VS rollen benoemt in de BVVS wegwijzer voor het opstellen van een IPSO in deel 1.

Moet een IPSO voor iedere verpleegkundig specialist, werkzaam binnen 1 team, dezelfde handelingen omvatten?

Een uniforme IPSO zorgt voor duidelijkheid, continuïteit en kan een leidraad zijn binnen een team, met een gedeelde basis van handelingen. Echter, de persoonlijke bekwaamheden, ervaring (junior versus senior) en specifieke expertise (zoals zeldzame aandoeningen) kunnen verschillen tussen verpleegkundig specialisten. Daarom moet er ruimte zijn voor aanpassing per individu, met een balans tussen uniformiteit en maatwerk.

Wat met de aansprakelijkheid van de verpleegkundig specialisten?

Het KB definieert volgende aspecten inzake aansprakelijkheid:

  • Elke betrokkene binnen de IPSO moet de wetgeving respecteren en is juridisch verantwoordelijk voor de handelingen en activiteiten die hij/zij uitoefent, en dit volgens de contouren die wettelijk vastliggen rond de kwaliteitsvolle praktijkvoering in de gezondheidszorg.
  • In risicosituaties moet de verpleegkundig specialist handelen onder supervisie van de arts. Deze situaties worden periodiek beoordeeld door arts en verpleegkundig specialist en het werkkader kan in overeenstemming met de bekwaamheid van de verpleegkundig specialist aangepast worden conform de modaliteiten die zijn afgesproken over de herziening van de interprofessionele samenwerkingsafspraken en de mogelijkheden tot bijsturing.
  • Er moet rekening gehouden worden met de verantwoordelijkheden in het kader van een arbeidsrelatie en/of het aansprakelijkheidsrecht. Zelfstandige zorgverstrekkers moeten in dit verband beschikken over een eigen verzekering ter dekking van de risico’s die zich in dit verband kunnen voordoen.
  • Conform de bepalingen van de wet inzake de kwaliteitsvolle praktijkvoering in de gezondheidszorg wordt het toezicht uitgeoefend door de Federale Commissie voor toezicht op de praktijkvoering in de gezondheidszorg.

Het zal (zoals altijd in vraagstukken rond aansprakelijkheid) afhangen van de feitelijke omstandigheden. Welke fout(en) of foutieve inschatting(en) heeft/hebben aanleiding gegeven tot de schade die werd geleden?

 

Moet een verpleegkundig specialist een extra verzekering afsluiten?

Zelfstandige zorgverstrekkers moeten in dit verband beschikken over een eigen verzekering ter dekking van de risico’s die zich in dit verband kunnen voordoen.

Werknemers vallen onder de bestaande verzekering van de werkgever. Het is natuurlijk nooit geen slecht idee om de bestaande verzekering goed na te lezen/controleren op de vernieuwde regelgeving.

 

<< 1 | 2 | 3 >>

Wijziging inwerkingtreding KB van 14 april 2024 m.b.t. de klinische activiteiten en medische handelingen die de verpleegkundig specialist kan uitoefenen

Op 16 januari 2025 werd een Koninklijk Besluit (KB) publiceerd tot wijziging van de datum van de inwerkingtreding van een deel van het KB van 14 april 2024. Dit besluit stelt de klinische activiteiten en medische handelingen vast die verpleegkundig specialisten (VS) kunnen uitoefenen, evenals de voorwaarden waaronder deze handelingen mogen worden uitgevoerd. Uitgestelde handelingen zijn:

  1. Bevoegdheid om geneesmiddelen en gezondheidsproducten voor te schrijven.
  2. Bevoegdheid om medische attesten op te stellen.

De inwerkingtreding van deze handelingen is met één jaar uitgesteld. Dit betekent dat deze bevoegdheden pas vanaf 1 januari 2026 van kracht zullen zijn.  Het uitstel is nodig om de aanpassing mogelijk te maken van de administratieve instrumenten die nodig zijn voor de uitvoering van deze nieuwe medische bevoegdheden, met name met betrekking tot de terugbetaling van handelingen en geneesmiddelen, en dus de betrokken beoefenaars de administratieve middelen ter beschikking te stellen om hun bevoegdheden volledig en correct uit te oefenen.

 

Installatie nieuwe erkenningscommissies verpleegkude

De Vlaamse Overheid heeft op 16/12/2024 een besluit gepubliceerd betreffende de samenstelling van de nieuwe erkenningscommissies voor het beroep verpleegkunde. Er zijn twee erkenningscommissies:

  • Erkenningscommissie voor de beoefenaars van de verpleegkunde, hierin worden ook de erkenningsaanvragen voor de VS behandeld.
  • Erkenningscommissie voor de bijzondere beroepstitels- en bekwaamheden

Wetgevend kader voor de verpleegkundig specialist

Lees meer over de criteria om de titel van verpleegkundig specialist te dragen in het koninklijk besluit van 14 april 2024:

KB_14 04 2024_erkenningscriteria verpleegkundig specialist.pdf (270,9 kB)

Link naar het verslag aan de koning mbt het KB over de klinische activiteiten en de medische handelingen: 

 KB_14 04 2024_klinische activiteiten en medische handelingen verpleegkundig specialist.pdf (315,9 kB)

16/01/2025: KB met een wijziging van de datum indiensttreding mbt KB klinische activiteiten en medische handelingen

20250116_KB gedeeltelijk uitstel KB medische handelingen verpleegkundig speciaist.pdf (268922)

De BVVS biedt u een handig overzicht van de twee KB's voor de verpleegkundig specialist: 

Artikel betreffende de hervorming van het verpleegkundig beroep

Leidraad beoordeling complexiteit van verpleegkundige zorg

De Federale Raad Verpleegkunde heeft een leidraad ontwikkeld om de complexiteitsgraa van zorg te beoordelen. Lees hier het advies, gepubliceerd op 12/11/2024.

FAQ bekwame helper en ADL

De FOD Volksgezondheid heeft een FAQ ivm de wetgeving voor de bekwame helper en ADL gepubliceerd. Lees hier de FAQ rubriek, versie 28/01/2025.

Mei 2024 - wet hervorming verpleegkunde

Op 7 mei 2024 werd de wet mbt de hervorming van het verpleegkundig beroep positief gestemd in het parlement. Deze wet omvat een nieuwe definitie wat verpleegkunde is, het gestructureerd zorgteam, aanpassing artikel mbt de verpleegkundig specialist, verfijning van de wet mbt de basisverpleegkundige en het opheffen van de technische commissie voor verpleegkunde.
Zorgnet Icuro heeft alvast in een overzichtelijke nota alle wetgeving ihkv de hervorming van het verpleegkundig beroep gebundeld. 

April 2024 - KB wijziging van de lijst van handelingen voor de basisverpleegkundige

April 2024 - KB modernisering van de lijst verpleegkundig technische verstrekkingen

Planningscommissie Medisch aanbod: advies betreffende verpleegkundigen

De Planningscommissie Medisch aanbod van de Federale overheidsdienst Volksgezondheid heeft verschillende stappen afgerond om te onderzoeken hoe de huidige verhouding tussen het aanbod van beroepsbeoefenaars en de gezondheidszorgbehoeften van de Belgische bevolking in de toekomst zal evolueren voor het beroep van verpleegkundige. Dit advies formuleert een aantal vaststellingen en aanbevelingen voor de toekomst van het verpleegkundig beroep.

Januari 2024 - Federale ministerraad keurt wetsontwerp hervorming verpleegkunde goed 

Rekening houdend met de opmerkingen ikv de evenredigheidsrichtlijn werd op vrijdag 12 januari 2024 het wetsontwerp verpleegkunde goedgekeurd. Deze wet bevat een aantal belangrijke elementen (diverse-wijzigingen-in-het-kader-van-de-hervorming-van-de-verpleegkunde_nl.pdf (99047):
  • Nieuwe definitie verpleegkunde
  • Wie beoordeelt de complexiteit van de zorgsituatie
  • Toevertrouwde medische handelingen voor de verpleegkundige verantwoordelijk voor algemene zorg
  • Omschrijving van de verpleegkundig specialist en de erkenningscriteria en overgangsmaatregelen
  • Bepaling van het gestructureerd zorgteam en delegatie van verpleegkundige handelingen
  • Opheffing van de technische commissie verpleegkunde
Het voorontwerp wordt in een volgende stap voor advies voorgelegd aan de Raad van State.
Meer lezen op de website van minister F. Vandenbroucke.
 

Januari & maart 2024 - adviezen gespecialiseerde verpleegkundige

Op 9/1/2024 publiceerde de Federale Raad Verpleegkunde een advies over de gespecialiseerde verpleegkundige. Dit advies beschrijft de criteria voor gespecialiseerde verpleegkundigen, de zorgcontexten waarbinnen gespecialiseerde verpleegkundigen werken en de lijst van specialisaties binnen de verpleegkunde. Midden maart 2024 werd een aanvulling op het advies van 01/2025 gepubliceerd op de FRV website.

Januari 2024 - advies stageplaatsen opleiding basisverpleegkundige 

Op 9/1/2024 publiceerde de Federale Raad Verpleegkunde een advies over de klinische onderwijsplaatsen voor de opleiding basisverpleegkunde.

November 2023 - publicatie voorontwerp van wet mbt hervorming van de verpleegkunde

In kader van de evenredigheidsrichtlijn werd het voorontwerp van de wet betreffende de hervorming van het verpleegkundig beroep gepubliceerd. Belangrijke wetgeving voor ons beroep!
Nog tot en met 8 december 2023 kan er worden gereageerd op dit voorontwerp. Lees hier meer. 

Oktober 2023 - publicatie KB omschrijving & handelingen van de basisverpleegkundige

Sinds juni 2023 was de functie van basisverpleegkundige een feit. Op 30/10/2023 werd het KB in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd met de omschrijving van de basisverpleegkundige en de lijst van handelingen voor de basisverpleegkundige. 

Oktober 2023 - Publicatie ontwerp KB's ikv hervorming verpleegkundig beroep 

In oktober publiceerde minister F. Vandenbroucke drie nieuwe ontwerp KB's met betrekking de hervorming van het verpleegkundig beroep. Een belangrijke stap in de uitzuivering van de verpleegkundige handelingen en het streven naar een opwaardering van het verpleegkundig beroep. 

28/06/2023: KB wijziging WUG (2015) met toevoeging van de titels basisverpleegkundige en klinisch verpleegkundig onderzoeker

Wet tot wijziging van de wet betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen, gecoördineerd op 10 mei 2015, teneinde de huidige titel van verpleegkundige aan Richtlijn 2005/36/EG te verduidelijken en de basisverpleegkundige en de klinisch verpleegkundig onderzoeker hierin op te nemen. 

Juni 2023 - ontwerp KB lijst verpleegkundige technische verstrekkingen van de basisverpleegkundige

In het kader van de evenredigheidsrichtlijn werd op 5/6/2023 het ontwerp voor het KB mbt de lijst van verpleegkundige technische verstrekkingen betreffende de basisverpleegkundige alsmede hun uitoefeningsvoorwaarden gepubliceerd.

Juni 2023: uitvoering van de zorgladder

Gezamenlijk advies van de Federale Raad voor Verpleegkunde en van de Technische Commissie voor Verpleegkunde betreffende de zorgladder: voorwaarden voor behoud van de uitoefening van de verpleegkunde, criteria voor het verkrijgen van de erkenning van de beroepstitel en de brugopleidingen

Mei 2023: advies uitbreiding verpleegkundige praktijk

Advies van de Technische Commissie voor Verpleegkunde betreffende de uitbreiding van de verpleegkundige praktijk

April 2023: eindrapport werkgroep taakdifferentiatie 

Op vraag van minister F. Vandenbroucke werd in het najaar 2022 een groep van experten aangesteld om na te denken over het thema taakdifferentiatie in de zorg. Ongeveer 20 verpleegkundigen zaten aan de gesprekstafel, dit onder leiding van prof. Ann Van Hecke (UGent) en mevr. Katrien Vervoort (FOD). 
Begin april werd het eindrapport bezorgd aan de minister. Op 24 april 2023 gaf de minister met de twee voorzitters hierover een persconferentie. Lees hier het eindrapport en de boodschap van de minister. 
  1. Eindrapport werkgroep taakdifferentiatie: 202304_RAPPORT_FINAL_werkgroep_groupedetravail.pdf (851528)
  2. Bijlagen van het eindrapport: BIJLAGE 1_FINAL.docx (29312) en 230409_TABEL 2 NL_FINAL.docx (34619)
  3. Persconferentie: Hervorming van het verpleegkundig beroep.pdf (350766)
Maart 2023: advies verpleegkundig specialist

De Federale Raad Verpleegkunde en Technische Commissie Verpleegkunde publiceerden eind maart hun advies mbt de functie van verpleegkundig specialist. 

Maart 2023: advies 'de gespecialiseerde verpleegkundige'

De Federale Raad Verpleegkunde en Technische Commissie Verpleegkunde publiceerden eind maart hun advies mbt de functie van de gespecialiseerde verpleegkundige. In het najaar werken de FRV en TCV verder aan dit functieprofiel. Zo moeten de verschillende specialisatiedomeinen nog bepaald worden binnen de brede zorgcontexten. 

Februari 2023: advies basisverpleegkundige 

Op 23/06/2023 keurde de kamer het profiel van de basisverpleegkundige goed. Dit wordt de nieuwe beroepstitel voor studenten in de opleiding verpleegkunde in het hoger beroepsonderwijs, de zogenaamde HBO-5 verpleegkunde. Gezien deze opleiding naar Europese normen te weinig stage-uren omvat leidt dit wetsontwerp van minister Frank Vandenbroucke tot een nieuwe beroepstitel. Basisverpleegkundigen kunnen ook in de toekomst een brugopleiding volgen tot verpleegkundige algemene zorg. 

De verpleegkundige handelingen van de basisverpleegkundigen zullen afwijken met deze van de bachelor opgeleide verpleegkundige maar in heel veel niet-complexe zorgsituaties werken ze autonoom. De handelingen worden vastgelegd in een koninklijk besluit. 

Februari 2023: Technische handelingen verpleegkundige verantwoordelijk voor algemene zorg

De FRV en de TCV lanceerden in februari 2023 een nieuwe lijst van handelingen voor de verpleegkundige verantwoordelijk voor algemene zorg, de bachelor opgeleide verpleegkundige.
  • Overzicht technische handelingen uitgevoerd door (1) de zorgkundige, (2) de basisverpleegkundige en (3) de verpleegkundige algemene zorg. Bron: Netwerk Verpleegkunde 2023. 

December 2019: advies opleiding voor gespecialiseerde verpleegkundigen

De Federale Raad voor Verpleegkundige heeft op 10/12/2019 een advies over de "inhoud en organisatie van de voortgezette opleidingen voor gespecialiseerde verpleegkundigen' overgemaakt aan het kabinet Volksgezondheid. Dit op vraag van minister M. De Block. De BVVS participeert in de gemengde werkgroep FRV/TCV waarbij verder werk gemaakt wordt van de vervolgopleidingen voor gespecialiseerde verpleegkundigen.

  •  U kan hier het advies lezen

April 2019: Wet op de titelbescherming van de verpleegkundig specialist

April 2019: Wet op kwaliteitsvolle praktijkvoering

April 2018: Advies permanente vorming verpleegkundigen

De Federale Raad Verpleegkunde heeft op  18 april 2018 een nieuw advies mbt de permanente vorming voor verpleegkundigen gepubliceerd op hun website. 
  • Lees hier het advies